فکر کردن با صدای بلند

در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که اگر شخصی از روی اکراه مرتکب قتل دیگری شود و فعل وعده داده شده و فعل خواسته شده قتل باشد ،ایا  ارتکاب ان جایز است یا خیر ؟در بین امامیه دو قول مطرح است جمهور فقها با توجه به روایتی که وجود دارد معتقدند در قتل اکراه شرعا محقق نمی شود و در صورت قتل مباشر قصاص و مکره تا زمان مرگ حبس می شود.اما مرحوم ایت الله خوئی معتقدند موضوع وارد در باب تزاحم است و شخص مختاراست.پس از بررسی دو قول و ادله طرفین اعم از روایت مورد استناد و سایر دلایل به نظر می رسد قول به جواز قتل دیگری عند الاکراه منطبق با مبانی شرعی و عقلی است . چرا که روایت بلحاظ دلالت مورد تردید و مسئله دماء محل احتیاط است.همچنین فروعات مطرح در مسئله مثل جایی که فعل وعده داده شده بیش از قتل یک نفر باشد ,تبعی یا استقلالی بودن مجازات مکره یا آمر,ضمان یا عدم ضمان مکره در مقابل مباشر اگر مجبور به پرداخت دیه شود و قصاص مکره در صورت قصاص مباشر نیز اجمالا مورد بررسی قرار گرفته است.

کلید واژه ها:اکراه -اکراه در قتل-مکره-مباشر- قصاص- قتل عمد

برای استخراج و استنباط در علم نحو  مانند هر علمی نیاز به منابع و ادله ای است.هر چند در مورد تعداد این ادله در بین علمای نحو اختلاف وجود دارد،اما انچه که همه بر ان متفقند، کلام اعراب حجت است.منظور از عرب حجت کسانی هستند که پیش از اختلاط و فساد در زبان عربی به ان تکلم می کردند. برای استنباط قواعد نحوی روایات نبوی از دو جهت دارای اهمیت است اولا ایشان افصح عرب است ثانیا بر مبنای علمای نحو جزو عرب حجت می باشند پس قاعدتا کلامشان باید یکی از منابع مهم نحو باشد اما بر خلاف وضوح مقدمات ذکر شده درباب حجیت یا عدم حجیت روایات نبوی در علم نحو اختلاف زیادی وجود دارد .مهمترین دلیل کسانی که قائل به عدم جواز شده اند امکان(بلکه وقوع) نقل به مضمون شدن روایات است . همچنین وجود روایات با الفاظ وتراکیب شاذ و بعضا غیر فصیح ،ممنوعیت کتابت احادیث در زمان عرب حجت تا زمان عمربن عبدالعزیز و وجود روایاتی که با مضامین واحد و با الفاظ مختلف روایت شده اند جزو دلایل این گروه است.در مقابل قائلین به جواز به اکثر این شبهات پاسخ داده اند .اما شبهه ای که نهایتا قائلین به جواز از پس پاسخ به ان بر نمی ایند امکان نقل به مضمون و معنی شدن روایات است که صرف احتمال ان باعث تضعیف قول قائلین به حجیت و عدم امکان استناد به لفظ احادیث است.و تنها احادیثی قابل استنادند که لفظ انها قطعی الصدور است و لفظشان  به جهتی موضوعیت داشته است.

یکی از مسائلی که مسلمانان در باره ان متفق القول هستند مسئله خاتم الانبیا بودن پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)است . مسلمانان  اجماعا معتقدند که شریعتی بعد از اسلام نخواهد امد. به عبارت دیگر از صدر اسلام تا به امروز هیچ مسلمانی( اعم از مفسر و محدث)حتی احتمال امدن پیامبری بعد از پیامبر اسلام را مطرح نکرده حتی در روایاتی امده که هر کس بعد از پیامبر اسلام مدعی نبوت شد مهدور الدم است . بهائیان  از انجایی که می دانستند با وجود این اصل که  در قران کریم هم بصراحت امده (سوره احزاب ایه 40)- جایی برای ادعاهای انان باقی نمی ماند از همان روز اول سعی کردند با وارد کردن شبهات برای ادعای خود محملی قرانی بسازند.دو شبهه ای  که  بهائیان به ایه مذکور وارد می کنند عبارتند از اینکه اولا خاتم به معنای زینت و انگشتری است نه ختم کننده . ثانیا پیامبر اسلام طبق این ایه خاتم الانبیا است نه خاتم الرسل .

در این پژوهش سعی شده تا حتی الامکان به این شبهات پاسخ بگوییم .شایان ذکر است  که بهائیان علاوه بر این ایه با ذکر چند ایه دیگر از قران و تفسیر و تاویل به رای این ایات، سعی در اثبات ادعای خود میکنند که ما انها را در این مقاله ذکر نکردیم و به امید خدا در فرصتی دیگر به انان می پردازیم.همچنین در بخشی از این مقاله به خاتمیت در ادیان پیشین پرداختیم که این مسئله هم محملی برای بهائیان شده حتی رهبر انان میرزا حسینعلی نوری هم در یکی از کتابهایش به ان استدلال کرده است .مباحث مربوط به  خاتمیت در شریعت موسی و عیسی(ع) بحثی بکر بوده که تا به امروز به طور مستوفی به ان پرداخته نشده و عمده مطالب این تحقیق را شامل میشود . 

 در پایان باید گفت هر چند در زمینه خاتمیت تا به امروز کتب بسیاری به رشته تحریر در امده که بسیار کاملتر و متقن تر از این مقاله است اما ما هم بقدر وسع خویش سعی کردیم تا گامی  ناچیز در روشنگری و تبلیغ دین مبین اسلام برداریم  بقول شاعر: اب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید .

وبشر را در نور و بشر را در ظلمت دیدم.

فروردین 1390